Rối loạn lưỡng cực là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến nhưng thường bị hiểu lầm và chẩn đoán sai. Theo số liệu thống kê những năm gần đây, bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 2-3% dân số toàn cầu và có thể gây ra những biến đổi tâm lý nghiêm trọng trong cuộc sống của người bệnh. Với tình trạng này, tâm trạng của người bệnh thay đổi đột ngột từ hưng phấn tột độ đến trầm cảm sâu sắc. Trong bài viết này, hãy cùng Testtramcam.vn tìm hiểu chi tiết về các biểu hiện của rối loạn lưỡng cực và cách nhận biết để có phương pháp điều trị kịp thời.
Rối loạn lưỡng cực là gì? Phân biệt với trầm cảm
Theo thông tin từ Bộ Y tế, rối loạn lưỡng cực (rối loạn hưng – trầm cảm) là một rối loạn tâm thần đặc trưng bởi những thay đổi thất thường trong tâm trạng, năng lượng và khả năng hoạt động của người bệnh. Tình trạng này có tính chất chu kỳ, với các giai đoạn hưng cảm và trầm cảm xen kẽ nhau.
Trong giai đoạn hưng cảm, người bệnh thường cảm thấy phấn khích tột độ, lạc quan quá mức và tràn đầy năng lượng. Một số biểu hiện cụ thể bao gồm:
- Cảm Xúc Phấn Khích: Người bệnh có thể cảm thấy vô cùng vui vẻ, hạnh phúc, lạc quan và thường không phù hợp với hoàn cảnh thực tế.
- Tăng Năng Lượng: Bệnh nhân thường cảm thấy tràn đầy năng lượng và có thể hoạt động không ngừng nghỉ.
- Giảm Nhu Cầu Ngủ: Người bệnh có thể ngủ rất ít mà vẫn cảm thấy khỏe khoắn và tỉnh táo.
- Nói Nhiều: Người bệnh có thể nói nhanh, nhiều và không ngừng nghỉ.
- Quyết Định Bốc Đồng: Khả năng đưa ra quyết định của người bệnh thường giảm sút, họ có thể tham gia vào các hoạt động rủi ro hoặc không cân nhắc kỹ lưỡng.
- Tăng Ham Muốn Tình Dục: Người bệnh có thể có nhu cầu tình dục tăng cao bất thường.
Ngược lại, trong giai đoạn trầm cảm, người bệnh thường cảm thấy buồn chán, mệt mỏi và thiếu năng lượng. Các biểu hiện cụ thể bao gồm:
- Cảm Xúc Buồn Bã: Người bệnh cảm thấy buồn chán, mệt mỏi và có thể khóc mà không rõ lý do.
- Mất Hứng Thú: Người bệnh không còn hứng thú với các hoạt động mà trước đây họ yêu thích.
- Mệt Mỏi và Thiếu Năng Lượng: Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng và khó khăn trong việc thực hiện các công việc hàng ngày.
- Thay Đổi Thói Quen Ăn Uống: Người bệnh có thể ăn ít hơn hoặc ăn nhiều hơn so với bình thường.
- Khó Ngủ hoặc Ngủ Quá Nhiều: Người bệnh có thể bị mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
- Tư Duy Tiêu Cực: Người bệnh thường suy nghĩ nhiều về cái chết hoặc có ý định tự tử.
Việc phân biệt rối loạn lưỡng cực và trầm cảm đơn cực là rất quan trọng vì hai tình trạng này khác nhau về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị. Trầm cảm đơn cực chỉ bao gồm giai đoạn trầm cảm mà không có giai đoạn hưng cảm. Trong khi đó, rối loạn lưỡng cực bao gồm cả hai giai đoạn này.
Rối loạn lưỡng cực có thể được chia thành ba giai đoạn chính:
- Giai Đoạn Trầm Cảm Nặng: Người bệnh cảm thấy buồn chán, mất hứng thú và có thể suy nghĩ đến cái chết.
- Giai Đoạn Hưng Cảm: Người bệnh cảm thấy phấn khích tột độ, năng lượng cao và có thể tham gia vào các hoạt động rủi ro.
- Giai Đoạn Trầm Cảm: Người bệnh quay lại trạng thái buồn chán, mệt mỏi và thiếu năng lượng.
Chẩn đoán và điều trị rối loạn lưỡng cực
Chẩn đoán rối loạn lưỡng cực thường đòi hỏi sự tham gia của các chuyên gia tâm thần. Bệnh nhân cần được khám lâm sàng và có thể phải thực hiện các xét nghiệm máu để loại trừ các nguyên nhân khác. Khi đã được chẩn đoán, bệnh nhân thường được chỉ định dùng thuốc để ổn định tâm trạng, chẳng hạn như lithium. Ngoài ra, liệu pháp tâm lý cũng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị, giúp bệnh nhân kiểm soát suy nghĩ và hành vi của mình.
Theo lời khuyên từ các Chuyên gia tâm lý và Bác sĩ chuyên khoa tâm thần. Người bị rối loạn lưỡng cực cần có chế độ sinh hoạt hợp lý, ngủ đủ giấc, tham gia các hoạt động xã hội và tránh xa các chất kích thích như cà phê, rượu, bia. Họ cũng cần được theo dõi thường xuyên bởi các chuyên gia để ngăn ngừa tái phát và đảm bảo tuân thủ điều trị.
Dựa trên những thông tin mà Testtramcam.vn đã tổng hợp, có thể thấy rối loạn lưỡng cực là một tình trạng tâm thần nghiêm trọng nhưng có thể được quản lý hiệu quả với sự can thiệp y tế kịp thời và đúng cách. Việc hiểu rõ về các biểu hiện của bệnh và biết cách phân biệt với trầm cảm đơn cực là bước đầu tiên để đảm bảo bệnh nhân nhận được sự hỗ trợ cần thiết. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu của rối loạn lưỡng cực, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.
