Cuộc sống hiện đại với nhiều áp lực và thách thức đôi khi khiến chúng ta dễ dàng bị xúc động. Một số người có thể rơi nước mắt chỉ vì một câu nói hay một hành động nhỏ, trong khi người khác lại cảm thấy khó chịu hoặc giận dữ mà không có lý do rõ ràng. Vậy dễ xúc động là bệnh gì và nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này cũng như cách để duy trì sự cân bằng trong cảm xúc.
Dễ xúc động là bệnh gì? Mối quan hệ với bệnh trầm cảm
Theo các Chuyên gia tâm lý, có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng dễ xúc động. Từ những yếu tố sinh lý đến tâm lý và lối sống. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Thiếu Ngủ: Thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động mạnh mẽ đến tâm trạng và cảm xúc. Khi cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, não bộ sẽ khó kiểm soát và điều chỉnh cảm xúc, dẫn đến tình trạng dễ cáu kỉnh và mất cân bằng.
- Chế Độ Dinh Dưỡng: Chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tinh thần. Thiếu các dưỡng chất cần thiết như vitamin, khoáng chất và protein có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, lo lắng và dễ xúc động hơn.
- Ít Vận Động: Vận động không chỉ giúp cải thiện sức khỏe thể chất mà còn có tác động tích cực đến tinh thần. Tập thể dục giúp não bộ tiết ra endorphin – một loại hormone mang lại cảm giác vui vẻ và hưng phấn, giúp giảm bớt căng thẳng và lo âu.
- Thay Đổi Lớn Trong Cuộc Sống: Những thay đổi lớn như mất việc, ly hôn, hoặc thậm chí là những sự kiện vui vẻ như kết hôn, sinh con cũng có thể gây ra sự xáo trộn trong cảm xúc. Điều này là do cơ thể và tâm trí cần thời gian để thích nghi với những thay đổi mới.

- Mất Cân Bằng Nội Tiết Tố: Phụ nữ thường dễ bị rối loạn cảm xúc trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai do sự thay đổi của hormone. Những giai đoạn này, cảm xúc có thể trở nên khó kiểm soát và dễ bị tác động.
- Các Bệnh Lý Về Tinh Thần: Những bệnh lý như trầm cảm, rối loạn lo âu, hoặc rối loạn nhân cách có thể làm tăng mức độ nhạy cảm và dễ xúc động. Người bệnh thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc và dễ bị các yếu tố bên ngoài tác động.
- Di Truyền: Yếu tố di truyền cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tính cách và cảm xúc của mỗi người. Nếu gia đình bạn có tiền sử về các vấn đề tâm lý, khả năng cao bạn cũng sẽ dễ xúc động hơn.
Dễ xúc động thường được xem là một trong những dấu hiệu đặc trưng của người bị trầm cảm. Tuy nhiên, không phải ai dễ xúc động cũng bị trầm cảm và ngược lại, không phải tất cả những người trầm cảm đều dễ xúc động.
Cách Cân Bằng Cảm Xúc Và Giảm Bớt Sự Xúc Động
Việc duy trì sự cân bằng trong cảm xúc không chỉ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống.
- Học Cách Chấp Nhận Và Buông Bỏ: Chấp nhận cảm xúc của bản thân và học cách buông bỏ những điều không cần thiết là bước đầu tiên để duy trì sự cân bằng. Đừng cố gắng kiểm soát hay kìm nén cảm xúc mà hãy để chúng tự nhiên trôi qua.
- Nhận Biết Cảm Xúc: Khi cảm xúc xuất hiện, hãy quan sát và nhận biết chúng thay vì phản ứng ngay lập tức. Điều này giúp bạn có thời gian suy nghĩ và phản ứng một cách thông minh và hợp lý hơn.
- Hiểu Rõ Nguồn Gốc Cảm Xúc: Tìm hiểu nguyên nhân gây ra cảm xúc tiêu cực giúp bạn dễ dàng giải quyết vấn đề hơn. Hãy tự hỏi bản thân những câu hỏi như: “Tại sao tôi lại cảm thấy tức giận/buồn bã?” và “Những cảm giác này liệu có ý nghĩa gì không?”.

- Thiền Định: Thiền định là một phương pháp hiệu quả để tĩnh tâm và kiểm soát cảm xúc. Khi thiền, bạn có thể tập trung vào hơi thở và sử dụng những câu thần chú tích cực để loại bỏ những cảm xúc tiêu cực.
- Duy Trì Lối Sống Lành Mạnh: Một lối sống lành mạnh với chế độ dinh dưỡng cân bằng, đủ giấc ngủ và vận động thường xuyên sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe tinh thần tốt hơn. Tránh xa các chất kích thích như cà phê, rượu bia và thuốc lá cũng giúp giảm bớt căng thẳng và lo âu.
Tình trạng dễ xúc động có thể không phải là một bệnh lý nghiêm trọng, nhưng nó có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân và học cách điều chỉnh cảm xúc là bước quan trọng để cải thiện tình trạng này. Việc học cách chấp nhận và điều chỉnh cảm xúc sẽ giúp bạn sống khỏe mạnh và hạnh phúc hơn. Cũng đừng quên tham khảo các bài test trầm cảm của Testtramcam.vn để tự đánh giá mức độ và tìm ra các giải pháp phù hợp.