Rối loạn đa nhân cách, hay còn gọi là rối loạn nhân dạng phân ly (Dissociative Identity Disorder – DID), là một trạng thái tâm lý phức tạp và ít phổ biến. Trong đó một người có thể trải qua nhiều nhân cách hoặc danh tính khác nhau. Mỗi nhân cách có thể có các đặc điểm, hành vi và ký ức riêng biệt. Việc nhận diện các dấu hiệu của rối loạn này là quan trọng để giúp người mắc bệnh tìm kiếm sự hỗ trợ và điều trị hiệu quả. Bài viết dưới đây Testtramcam.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những dấu hiệu điển hình của người đa nhân cách, từ đó có thể nhận biết và điều trị kịp thời.
Dấu Hiệu Nhận Biết Rối Loạn Đa Nhân Cách
Rối loạn đa nhân cách không phải là một tình trạng dễ nhận biết bởi vì nó có thể thể hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, và các triệu chứng này có thể thay đổi tùy theo từng nhân cách. Tuy nhiên, một số dấu hiệu phổ biến có thể giúp nhận diện rối loạn này bao gồm:
- Sự Tồn Tại Của Nhiều Nhân Cách: Một trong những dấu hiệu chính của rối loạn đa nhân cách là sự tồn tại của ít nhất hai nhân cách hoặc danh tính riêng biệt. Mỗi nhân cách có thể có những đặc điểm riêng biệt, bao gồm cả hành vi, suy nghĩ và cảm xúc. Ví dụ, một người có thể thể hiện tính cách rất khác nhau khi ở trong trạng thái khác nhau, từ một người nhút nhát, ít nói đến một cá nhân rất tự tin và bạo dạn. Sự chuyển đổi giữa các nhân cách có thể xảy ra đột ngột và không thể dự đoán được, làm cho người bệnh và những người xung quanh cảm thấy khó hiểu và bất ngờ.
- Khoảng Trống Ký Ức: Người mắc rối loạn đa nhân cách thường gặp khó khăn trong việc nhớ lại những sự kiện đã xảy ra khi một nhân cách khác đang hoạt động. Điều này dẫn đến việc có những khoảng trống ký ức, nơi người bệnh không thể nhớ những hành vi hoặc lời nói của mình trong một khoảng thời gian cụ thể. Ví dụ, một người có thể không nhớ việc đã thực hiện một hành động nào đó hoặc đã tham gia vào một cuộc trò chuyện trong khi nhân cách khác của họ đang hoạt động.
- Thay Đổi Đột Ngột Về Thái Độ và Sở Thích: Người bị rối loạn đa nhân cách có thể trải qua những thay đổi đột ngột về sở thích cá nhân và thái độ. Những thay đổi này có thể thể hiện qua việc thay đổi gu ăn uống, sở thích về hoạt động giải trí, hoặc thậm chí là cách ăn mặc. Những thay đổi này thường xảy ra mà không có lý do rõ ràng và có thể khiến người bệnh cảm thấy bị hoang mang hoặc lo lắng.
- Cảm Giác Quan Sát Chính Mình: Một dấu hiệu khác của rối loạn đa nhân cách là cảm giác rằng mình đang quan sát chính mình từ bên ngoài. Người bệnh có thể cảm thấy như thể họ đang xem xét hành động của mình từ một góc nhìn bên ngoài, hoặc có cảm giác về cơ thể của mình không giống như bình thường. Ví dụ, họ có thể cảm thấy mình như một đứa trẻ hoặc cảm thấy cơ thể mình to lớn hơn hoặc khác giới.
- Quên Thông Tin Cá Nhân Quan Trọng: Người mắc rối loạn đa nhân cách cũng có thể quên những thông tin cá nhân quan trọng, chẳng hạn như nơi làm việc, sở thích cá nhân, hoặc nơi ở. Việc quên đi những thông tin này có thể gây ra khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ và hoàn thành các nhiệm vụ hàng ngày.
Rối Loạn Đa Nhân Cách Thường Kèm Theo Những Vấn Đề Tâm Thần Như Trầm Cảm
Ngoài các dấu hiệu chính, người mắc rối loạn đa nhân cách còn có thể gặp phải một số vấn đề tâm thần khác. Các triệu chứng này có thể bao gồm:
- Trầm Cảm và Ý Tưởng Tự Tử: Rối loạn đa nhân cách thường đi kèm với trầm cảm và có thể dẫn đến ý tưởng tự tử. Cảm giác không kiểm soát được hành vi và cảm xúc có thể gia tăng nguy cơ này.
- Rối Loạn Ăn Uống: Một số người có thể gặp vấn đề về ăn uống, chẳng hạn như ăn uống thái quá hoặc từ chối thức ăn hoàn toàn.
- Lạm Dụng Rượu và Ma Túy: Để tự điều chỉnh cảm xúc hoặc đối phó với các triệu chứng, người mắc rối loạn đa nhân cách có thể lạm dụng các chất kích thích như rượu hoặc ma túy.
- Ảo Giác và Lo Âu: Các triệu chứng như ảo giác thính giác hoặc thị giác, cùng với lo âu và hoảng loạn, có thể xảy ra. Những vấn đề này thường làm tăng mức độ căng thẳng và khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.
- Rối Loạn Giấc Ngủ: Người mắc bệnh cũng có thể gặp rối loạn giấc ngủ như mất ngủ, sợ bóng tối hoặc mộng du, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Mặc dù một số triệu chứng của rối loạn đa nhân cách có thể giống với các rối loạn tâm thần khác như rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn hoảng sợ, hoặc rối loạn căng thẳng sau sang chấn, nhưng rối loạn đa nhân cách đặc trưng bởi sự tồn tại của ít nhất hai nhân cách khác biệt. Điều này phân biệt rõ ràng nó với các rối loạn tâm thần khác.
Rối loạn đa nhân cách cũng có thể bị nhầm lẫn với tâm thần phân liệt, nhưng đây là hai rối loạn hoàn toàn khác nhau. Tâm thần phân liệt chủ yếu được đặc trưng bởi ảo giác và hoang tưởng, trong khi rối loạn đa nhân cách tập trung vào sự hiện diện của nhiều nhân cách khác nhau và các khoảng trống ký ức.
Theo đánh giá tổng quan của Testtramcam.vn, rối loạn đa nhân cách là một tình trạng tâm lý phức tạp và nghiêm trọng. Nhận diện các dấu hiệu của rối loạn này là bước quan trọng để tìm kiếm sự hỗ trợ và điều trị phù hợp. Nếu bạn hoặc người thân của bạn trải qua các triệu chứng liên quan đến rối loạn đa nhân cách, việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý là điều cần thiết. Với sự hỗ trợ chuyên môn và can thiệp kịp thời, người mắc rối loạn đa nhân cách có thể kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
